Căng thẳng Israel – Iran khiến giá dầu thế giới tăng mạnh
Tính đến 6h sáng ngày 14/6 (giờ Việt Nam), giá dầu WTI giao dịch ở mức 73,18 USD/thùng, tăng 4,64 USD so với phiên liền trước. Dầu Brent tăng 4,29 USD lên 74,56 USD/thùng – mức tăng đáng kể nhất trong hơn một tháng qua.
Đợt tăng giá này đến sau khi Israel xác nhận đã thực hiện hàng loạt cuộc không kích nhắm vào cơ sở hạt nhân và quân sự tại Iran. Đáp trả, Iran đã phóng tên lửa vào một số mục tiêu ở Tel Aviv, đẩy nguy cơ chiến tranh khu vực leo thang nhanh chóng.
Các nhà phân tích cảnh báo, nếu căng thẳng leo thang và tác động đến hoạt động vận chuyển dầu qua eo biển Hormuz – tuyến hàng hải sống còn với ngành năng lượng toàn cầu – giá dầu có thể tiếp tục phá vỡ các mốc cản tâm lý.
So sánh với các cú sốc dầu mỏ trong lịch sử
Giá dầu từng tăng mạnh trong những thời kỳ xung đột vũ trang tại Trung Đông. Dưới đây là các mốc lịch sử tiêu biểu:
| Thời điểm | Nguyên nhân chính | Mức tăng giá dầu | Tác động toàn cầu |
|---|---|---|---|
| 1973 | Chiến tranh Arab – Israel, lệnh cấm vận dầu mỏ | Tăng 4 lần | Suy thoái kinh tế toàn cầu |
| 1990 | Chiến tranh vùng Vịnh lần thứ nhất | Tăng 50% | Tăng trưởng toàn cầu chậm lại |
| 2003 | Mỹ tấn công Iraq | Tăng hơn 30% | Kinh tế thế giới biến động mạnh |
| 2022 | Nga xâm lược Ukraine | Vượt 120 USD/thùng | Lạm phát toàn cầu, khủng hoảng năng lượng |
| 2025 (hiện tại) | Israel tấn công Iran, đe dọa eo biển Hormuz | +4,6 USD/thùng/ngày | Rủi ro gián đoạn nguồn cung tiềm tàng |
Lịch sử cho thấy: Mỗi khi xảy ra xung đột tại Trung Đông – khu vực có trữ lượng và sản lượng dầu mỏ lớn nhất thế giới – thị trường dầu đều phản ứng rất mạnh. Điều này là bởi sự phụ thuộc lớn của nền kinh tế toàn cầu vào năng lượng từ khu vực này.
Giá dầu hiện tại vẫn chưa quá cao, nhưng tiềm ẩn rủi ro lớn
Khác với năm 2022 khi giá dầu Brent vượt ngưỡng 120 USD/thùng do khủng hoảng Ukraine, mức giá hiện nay vẫn còn “dễ chịu” hơn. Tuy nhiên, rủi ro từ khả năng phong tỏa eo biển Hormuz khiến nhà đầu tư lo lắng không kém.
Eo biển Hormuz là nơi vận chuyển 18-19 triệu thùng dầu/ngày – chiếm khoảng 20% sản lượng tiêu thụ toàn cầu. Nếu Iran, trong cơn giận dữ vì bị tấn công, có động thái hạn chế giao thương qua eo biển, thị trường có thể rơi vào khủng hoảng nghiêm trọng.
Theo phân tích của ngân hàng JP Morgan, “Iran hoàn toàn có khả năng phong tỏa Hormuz, nhưng điều đó sẽ đi ngược lại lợi ích của chính họ, vì nền kinh tế Iran phụ thuộc nặng nề vào xuất khẩu dầu bằng đường biển”.
Tác động đến thị trường trong nước và chính sách điều hành giá
Giá xăng dầu tại Việt Nam đã điều chỉnh tăng trong kỳ điều hành ngày 12/6, với mức tăng đáng kể ở cả xăng và dầu:
| Mặt hàng | Giá bán tối đa hiện hành |
|---|---|
| Xăng E5 RON92 | 19.462 đồng/lít |
| Xăng RON95 | 19.967 đồng/lít |
| Dầu diesel | 17.700 đồng/lít |
| Dầu hỏa | 17.511 đồng/lít |
| Dầu mazut | 16.461 đồng/kg |
Từ đầu năm 2025 đến nay, đã có 23 kỳ điều chỉnh giá, trong đó 9 lần tăng, 9 lần giảm và 5 phiên điều chỉnh trái chiều. Với giá dầu thế giới tiếp tục tăng, nguy cơ giá trong nước tiếp tục leo thang trong các kỳ tới là hoàn toàn hiện hữu.
Tham khảo đầy đủ bài viết gốc tại:
🔗 Giá xăng dầu hôm nay 14/6: Căng thẳng Trung Đông đẩy giá dầu tăng mạnh
Bài học từ lịch sử: Sự cần thiết của dự trữ và đa dạng hóa nguồn cung
Các đợt sốc dầu mỏ trong lịch sử cho thấy việc phụ thuộc quá nhiều vào một nguồn cung duy nhất khiến nền kinh tế dễ bị tổn thương khi xảy ra khủng hoảng địa chính trị.
Việt Nam thời gian qua đã tăng cường nhập khẩu đa dạng từ nhiều đối tác như Hàn Quốc, Singapore, UAE… Tuy nhiên, khả năng dự trữ chiến lược nhiên liệu vẫn còn hạn chế.
Kết luận
Giá dầu ngày 14/6 tăng mạnh là lời nhắc nhở rằng thị trường năng lượng luôn nhạy cảm với biến động địa chính trị, đặc biệt tại Trung Đông. Dù mức giá hiện tại chưa quá cao, nhưng những diễn biến tiếp theo có thể gây ra biến động lớn hơn nếu xung đột tiếp tục leo thang.
Việt Nam và thế giới cần học lại bài học từ các cú sốc dầu trong quá khứ: củng cố năng lực dự trữ, đẩy mạnh năng lượng tái tạo và giảm dần sự phụ thuộc vào dầu mỏ trong trung hạn.
